Recent bereikte onze regering een akkoord om de pachtwet te moderniseren. De pachtwet regelt de verhuur van vastgoed of grond aan actieve landbouwers. Met de vernieuwde wetgeving komt er meer flexibiliteit aan de eigenaars en worden de rechten van de pachter meer gerespecteerd.

Wat zijn de belangrijkste wijzigingen omtrent de pachtwet? We sommen ze voor je op. 

1. Schriftelijke overeenkomst wordt de regel
Doordat veel pachtovereenkomsten mondeling zijn is er heel wat onduidelijkheid. Een notaris kan bijvoorbeeld moeilijk achterhalen als een grond verpacht is of kan bij een erfenis niet weten welke afspraken er gemaakt zijn tussen de overledene en de pachter.
Een schriftelijke overeenkomst wordt dus de regel. Wanneer er enkel een mondelinge overeenkomst bestaat dan kan één van de partijen verzoeken om een geschreven overeenkomst te maken. Wanneer de tegenpartij dit weigert kan je naar de rechtbank stappen. Wil de landbouwer bijvoorbeeld niks op papier zetten dan kan de rechter de pacht ontbinden. Gaat een eigenaar niet akkoord dan wordt de pachtovereenkomst vernieuwd ongeacht de tijd dat ze reeds loopt. Dat maakt ook dat de eerst en tweede pachttermijnen beschermd zijn.
Er wordt ook bepaald wat er minimum opgenomen moet worden qua bepalingen in de overeenkomst.

2. Nieuw opzegmogelijkheden
Een eigenaar kan zijn verpachte grond verkopen maar niet vrij van pacht wat een invloed heeft op de prijs. Ze hebben echter wel de kans om de overeenkomst op te zeggen na 18 jaar. Kleine eigenaars kunnen ook kiezen voor een pachtovereenkomst met een vaste duur van 9 jaar.
Deze regels gelden ook bij andere vormen van eigendomsoverdracht zoals bv schenking.

De mogelijkheid om de overeenkomst stop te zetten na 18 jaar moet uitdrukkelijk in de overeenkomst opgenomen worden. Zegt de eigenaar niet op na 18 jaar dan loopt er terug een periode van 9 jaar. Als de verpachter opzegt om te vervreemden dan heeft hij één jaar om dat effectief te doen.
De regeling voor kleine eigenaars slaat op gronden van max 1,5 ha. Dergelijke gronden kunnen met een schriftelijke overeenkomst eenmalig verhuurd worden voor een vaste periode van 9 jaar. Daarna is de eigendom terug vrij.


3. Opzeggen bij pensioen
Een pachtovereenkomst kan opgezegd worden als de pachter met pensioen is en geen opvolger aanduidt. Voor de eigenaar blijft het echter moeilijk aan te tonen dat een pachter in pensioen gegaan is. In het decreet werd de bewijslast daartoe omgedraaid. Wanneer de eigenaar daarom verzoekt moet de pachter binnen de twee maanden bewijzen dat hij niet met pensioen is. Is er een opvolger aangeduid dan moet deze binnen het jaar de exploitatie verder zetten. 

4. Loopbaanpacht wordt uitgebreid
Deze vorm van pachtovereenkomst wordt afgesloten voor minstens 27 jaar en loopt tot wanneer de pachter 65 jaar is. Om die reden mocht de pachter niet ouder zijn dan 38 jaar. In de nieuwe regelgeving houden ze rekening met de wettelijke pensioenleeftijd waardoor landbouwers jonger dan 40 in aanmerking komen.

5. Meer transparantie
Er zal een digitaal loket geopend worden zodat de eigenaar kan opzoeken wie de verpachte grond effectief gebruikt. De pachter kan in bepaalde gevallen de grond laten gebruiken door een andere landbouwer, loonwerker of een seizoenpachter. Landbouwers zijn al langer verplicht om een aangifte te doen wie de grond effectief gebruikt.

6. Wie mag de grond kopen?
Wanneer de eigenaar zijn grond verkoopt dan heeft de pachter een voorkooprecht. Hij kan de grond dan zelf kopen of zijn voorkooprecht zelfs overdragen aan een derde zonder dat de eigenaar zich daartegen kan verzetten.

In de toekomst krijgt de verkoper meer vrijheid om te beslissen aan wie er verkocht wordt als het voorkooprecht niet uitgeoefend wordt en op voorwaarde dat de nieuwe eigenaar bereid is om de grond nog 18 jaar te verpachten. Als de nieuwe eigenaar niet wil verpachten dan kan de landbouwer zijn pacht overdragen. En tot slot zal een gepensioneerde landbouwer geen voorkooprecht meer hebben.

7. Natuur of bosgebied
In de vroegere pachtwetgeving kon de overheid een einde maken een de pacht voor de realisatie van bos of natuur. Voortaan kunnen ook particulieren of natuurverenigingen om diezelfde reden de pacht opzeggen. Er zijn wel beperkingen: de gronden die grenzen aan het landbouwbedrijf komen niet in aanmerking, noch de grond die verpacht zijn aan pachters die jonger zijn dan 40 jaar.